Uzasadnienie potrzeby innowacji:
Innowacja będzie wprowadzana w Publicznym Gimnazjum w Wolanowiew klasie pierwszej. Przewidywany czas realizacji: 22 października 2013 - 1 czerwca 2016.
Innowacja będzie realizowana z uczniami klasy I c przez: p. Annę Kosiec (nauczyciel plastyki, muzyki, zajęć artystycznych), p. Janinę Laskowską (nauczyciel bibliotekarz), p. Jolantę Węglicką (nauczyciel j. polskiego) .
Jest to propozycja rozszerzenia oferty edukacyjnej w szkole, wyjścia naprzeciw zainteresowaniom uczniów, a tym samym wzbogacenie wiedzy i umiejętności z zakresu sztuki teatralnej, literackiej i artystycznej.
Wdrożenie jej nastąpi w cyklu trzyletnim na lekcjach: języka polskiego, plastyki, muzyki, zajęciach artystycznych i godzinie wychowawczej oraz na zajęciach pozalekcyjnych w formie: koła teatralnego, koła artystycznego (plastycznego, muzycznego) i koła polonistycznego.
Najważniejszym wymiarem podejmowanych działań innowacyjnych ma być wzbogacenie ucznia w takie wartości, jak wrażliwość, wyobraźnię, aktywność, kreatywność i otwartość.
Zakłada się wykorzystanie: dramy, inscenizacji, różnorodnych form pracy nad lekturą, tekstem literackim oraz form plastyczno- muzycznych, udział w konkursach, festiwalach i przeglądach teatralnych, wyjściach do teatru i kina oraz w przygotowaniu przedstawień dla rodziców i młodzieży.
Głównymi zasadami tej edukacji powinno być nauczenie młodych ludzi poszukiwania, dostrzegania i odkrywania wartości teatralnych, analizowania i wyciągania wniosków z różnego rodzaju przeżywanych doświadczeń ludzkich, rozwijania humanistycznych motywacji wyborów opartych na własnych przemyśleniach i zdobytej wiedzy, przewidywania następstw podjętych decyzji, przekazanie uczniom systemu wartości uniwersalnych, powszechnie uznanych w kulturze i tradycji.
Wydaje się to niezwykle skuteczne, gdyż w wieku 13-16 lat następuje wzmożony rozwój moralny młodego człowieka.
Tematyka materiału edukacyjnego
Proponowany cykl zajęć literacko- teatralnych jest odpowiedzią na konieczność wzbogacenia oferty edukacyjnej szkoły. Skierowany jest do uczniów klasy I C gimnazjum i będzie kontynuowany w następnych latach.
Treści programowe realizowane w ramach lekcji są uzupełniane różnorodnymi działaniami z zakresu edukacji teatralnej na zajęciach pozalekcyjnych.
Innowacja „Teatr z klasą” jest opracowana na podstawie treści kształcenia zawartych w programach: język polski- PG- 1/2011, plastyka-PG-12/2011, muzyka- PG- 13/2011, zajęcia artystyczne-PG-19/2011i20/2011.
Innowacji przyświeca zasada systematyczności i stopniowania trudności w rozwoju artystycznym młodzieży.
Udział w zajęciach kół pozalekcyjnych stwarza młodzieży możliwość twórczego rozwijania zainteresowań teatralnych, aktorskich, plastycznych, muzycznych, recytatorskich i innych. Podstawą zajęć kreatywności teatralnej będą różnego typu improwizacje i doskonalenie technik aktorskich.
Na lekcjach języka polskiego uczniowie będą zdobywać podstawową wiedzę z zakresu historii teatru, poznawać zasady pracy twórców teatru, aktorów, rodzaje form dramatycznych jako dzieła literackiego, rozwijać umiejętności pisarskie i literackie tworząc recenzje, sprawozdania, scenariusze, teksty krytyczne, itp., a w rezultacie być aktywnym, świadomym i krytycznym odbiorcą kultury.
Na lekcjach plastyki realizowane będą zadania z zakresu promocji widowiska teatralnego; afisz, zaproszenie, plakat teatralny i wystawy.
Na lekcjach muzyki realizowana będzie tematyka dotycząca rodzajów teatru muzycznego: opera, operetka, musical oraz rola muzyki w pełnej percepcji teatru.
Na zajęciach artystycznych wprowadzane będą zagadnienia dotyczące elementów dekoracji teatralnej, happeningu. Rola plakatu i afisza w przedstawieniu teatralnym.
W ramach zajęć pozalekcyjnych koła teatralnego i godzin wychowawczych realizowane będą cele i treści zawarte w innowacji, m.in.: praca nad wyrazem scenicznym, postawą aktorską, praca nad spektaklem teatralnym, a także wyjścia do teatru .
Grupa w ciągu roku szkolnego przygotuje przedstawienia teatralne, ponadto praca dotyczyć będzie: konkursów recytatorskich i literackich.
Na zajęciach koła artystycznego realizowane będą zadania związane z tworzeniem przedstawienia, scenografii teatralnej, kostiumów, masek, lalek, wykonywanie przez uczniów elementów dekoracji, zagadnienia przestrzeni teatralnej i scenicznej, opracowanie (zgranie muzyki i efektów dźwiękowych).
Cele innowacji pedagogicznej:
Innowacja pedagogiczna „Teatr z klasą” zakłada realizację następujących celów kształcenia i wychowania:
- Umożliwienie częstego kontaktu ze sztuką teatralną, przygotowanie do odbioru dzieła literackiego, plastycznego i muzycznego.
- Rozwijanie indywidualnych zdolności, zainteresowań oraz aktywności twórczej.
- Zintegrowanie zespołu, stworzenie atmosfery akceptacji i zaufania, rozwijanie umiejętności pracy w zespole i odpowiedzialności.
- Pobudzanie do działań artystycznych, dostarczanie przeżyć emocjonalnych
i estetycznych, umożliwienie prezentacji własnych dokonań, przygotowanie do udziału w konkursach recytatorskich i wystąpieniach teatralnych.
- Budowanie u ucznia poczucia własnej wartości.
- Wyrabianie nawyków i motywacji do świadomego uczestnictwa w kulturze.
• Cele szczegółowe:
- Rozbudzanie teatralnych zainteresowań uczniów
- Poznanie najważniejszych faktów związanych z historią teatru.
- Rozpoznawanie rodzajów oglądanych przedstawień.
- Zdobywanie ogólnej wiedzy teoretycznej dotyczącej teatru i jego znaczenia.
- Motywowanie do pracy w zespole, rozwijanie wyobraźni i inwencji twórczej.
- Kształcenie w zakresie pięknego czytania, poprawnego wysławiania się i swobody wypowiedzi.
- Praca nad intonacją i modulacją głosu i ruchem scenicznym.
- Udział w życiu kulturalnym szkoły, przygotowanie części artystycznej i scenografii
na uroczystości szkolne.
- Stworzenie możliwości rozwoju uzdolnień teatralnych, plastycznych i wokalnych uczniów.
10. Rozwijanie pozytywnych cech charakteru, takich jak np. tolerancja, życzliwość, otwartość, szacunek, odpowiedzialność, pracowitość, rzetelność, pomysłowość.
11. Budowanie więzi emocjonalnych z rówieśnikami i nauczycielem.
12. Rozwijanie wrażliwości estetycznej, wyobraźni i aktywności twórczej młodego człowieka.
Treści programowe
Klasa I
Treści programowe
|
Zajęcia pozalekcyjne
|
- Lekcje j. polskiego, plastyki, godzina wychowawcza
- Czym jest teatr? Gromadzimy pojęcia związane z teatrem.
- Historia teatru. Od antyku
i starożytności do teatru szekspirowskiego
- Teatr w poezji, poezja w teatrze. Estrada „jednego wiersza”
- Recytacje indywidualne i zbiorowe
- Teatr dramatyczny. Budowa dramatu. Rodzaje dramatu: komedia i tragedia
- Scenariusz teatralny Inscenizowanie wybranych scen
- Redagowanie i wykonanie zaproszenia teatralnego
- Plakat i afisz teatralny
- Lekcja otwarta dla uczniów i nauczycieli
- Organizacja wycieczek do teatru.
- Zasady zachowania w teatrze. Teatralny savoir- vivre
- Udział w spektaklach teatralnych. Wyjścia z uczniami do teatru
- Przestrzeń teatralna. Zwiedzanie teatru
- Twórcy teatru. Praca reżysera, choreografa, scenarzysta
- Projekcja filmów z zakresu sztuki teatralnej
|
- Udział uczniów w zajęciach kół pozalekcyjnych: teatralnego, języka polskiego i artystycznego(plastycznego)
- Teatry w Polsce- zapoznanie z różnymi typami teatrów
- Utwory literackie w interpretacji uczniów.
- Aktor w teatrze. Na czym polega warsztat pracy aktora
- Poznajemy różne techniki teatralne
- Techniki panowania nad emocjami.
- Próby reżyserskie scenek teatralnych
- Gimnastyka buzi i języka, czyli ćwiczenia dykcyjne. Emisja głosu.
- Ruch sceniczny
- Propozycje scenariuszy
- Poznanie znaczenia scenografii teatralnej. Sztuka kształtowania przestrzeni teatralnej
- Oprawa plastyczna sztuki, dekoracja, kostium, rekwizyt, charakteryzacja postaci, oświetlenie
- Tworzenie dekoracji i oprawy plastycznej przedstawień szkolnych
- Przygotowanie z uczniami przedstawień szkolnych. Inscenizacja oparta na jednym z omówionych dramatów. Prezentacja własnych aktorskich dokonań
- Udział w przeglądach teatralnych oraz imprezach okolicznościowych
- Współpraca z instytucjami kultury
|
Klasa II
Treści programowe
|
Zajęcia pozalekcyjne
|
- Lekcje j. polskiego, muzyki, godzina wychowawcza
- Teatr muzyczny-widowisko łączące muzykę i akcję sceniczną
- Misteria- dramaty liturgiczne
- Opera i dramat muzyczny
- Oratorium-muzycznym odpowiednikiem opery
- Lekki oddech operetki
- Wielcy twórcy opery i operetki
- Groteska na scenie, komizm(komedia).
- Musicalowe szaleństwa. Musical-muzyczny spektakl XX w.
- Poezja śpiewana. Piosenka poetycka
- Projekcja filmów związanych z teatrem operowym, musicalem
- Wyjścia z uczniami do teatru.
|
- Udział uczniów w zajęciach kół pozalekcyjnych: teatralnego, języka polskiego i artystycznego(plastyczno- muzycznego)
- „Uliczka Tradycji”. Kulturalny klimat przedwojennego Radomia.
- Rola kostiumu i rekwizytu w tworzeniu stylizacji postaci
- Teatr jako system komunikacji: aktor, widz, przestrzeń teatralna, przestrzeń sceniczna
- Opracowanie(zgranie) muzyki, efektów dźwiękowych
- Oprawa plastyczna, muzyka, gra aktorska, światło jako elementy składowe w budowaniu widowiska
- Przygotowanie z uczniami dekoracji (oprawy plastycznej)i muzycznej przedstawień
- Zajęcia warsztatowe. Warsztat słowny, teatralne czytanie tekstu
- Analiza tekstu teatralnego
- Tworzenie postaci scenicznej
- Widowisko poetycko- muzyczne. Przygotowanie z uczniami wieczoru literacko- muzycznego
- Wycieczka do Kałkowa. Misterium Męki Pańskiej. Twórczość teatrów amatorskich
- Udział w przeglądach teatralnych
- Współpraca z instytucjami kultury
|
Klasa III
Treści programowe
|
Zajęcia pozalekcyjne
|
- Lekcje j. polskiego, zajęć artystycznych, godzina wychowawcza
- Tajemnice sztuki aktorskiej (od Koryfeusza)
- Od teatru elżbietańskiego do
współczesnego
- Teatr lalkowy - Lalka aktorem
- Teatr cieni, jako odmiana teatru lalkowego
- Uczucia- twarze- maski. Pantomima.
- Teatr telewizji i radiowy. Produkcja i emisja teatralnych przedstawień telewizyjnych.
- Sztuka ulicy- teatr uliczny
- Happening, performance
- Teatr plastyczny
- Projekcja filmów dotyczących teatru współczesnego
- Poezja i proza kina
- Wyjścia z uczniami do teatru i kina.
|
- Udział uczniów w zajęciach kół pozalekcyjnych: teatralnego, języka polskiego i artystycznego
- Sztuka i improwizacja
- Radomski Teatr Poszukiwań ,,Resursa”
- Wyjazd do Muzeum Zabawek i Zabawy w Kielcach. Funkcja lalki teatralnej
- Tworzenie lalek teatralnych
- Przygotowanie spektaklu lalkowego dla klas młodszych.
- Rola maska w teatrze. Wykonanie maski teatralnej.
- Przygotowanie z uczniami dekoracji (oprawy plastycznej)i muzycznej przedstawień
- Przygotowanie spektaklu dla społeczności szkolnej.
- Wyznaczniki dobrej improwizacji. Ćwiczenia improwizacji-wzbudzanie
i wyrażanie emocji
- Granica pomiędzy grą aktorską a własną osobowością
- Udział w przeglądach teatralnych
- Współpraca z instytucjami kultury
|
Metody pracy
- metoda projektu
- ćwiczenia dykcji
- dyskusja
- działania twórcze
- metody aktywizujące
- wyjścia, wycieczki
- wykład
- pogadanka
- praca w grupie
- burza mózgów
- drama, improwizacja
Osiągnięcia ucznia
- sprawne operowanie terminami teatralnymi
- poprawna wymowa, ruch sceniczny
- planowanie pracy i nadzór nad przebiegiem określonych projektów teatralnych
- umiejętność autoprezentacji i prezentacji grupowej
- umiejętność improwizacji i odgrywania określonych ról
- świadomość i umiejętność kontrolowania emocji
- świadome uczestnictwo w kulturze
Osiągnięcia grupy
- stworzenie zgranego zespołu aktorów
- spektakle teatralne i uroczystości szkolne
- oprawa plastyczna i muzyczna przedstawień.
- udział w przeglądach teatralnych
- prezentacja osiągnięć na forum szkoły i w środowisku
- przygotowanie materiałów reklamujących przedstawienie: projektowanie afisza, recenzja, zaproszenie.
- wrażliwość na piękno i jego wyrazy w sztuce.
Ewaluacja osiągnięć w trakcie realizacji innowacji pedagogicznej ”Teatr z klasą”
- Ewaluacja innowacji „ Teatr z klasą” dokonywana będzie na bieżąco poprzez obserwację zachowań młodzieży.
- Uczniowie będą prezentować samodzielnie wykonane prace plastyczne
i inscenizacje teatralne.
- Młodzież weźmie udział w konkursach, festiwalach i przeglądach teatralnych oraz
w przygotowaniu przedstawień dla rodziców i młodzieży.
- Na zakończenie każdego spotkania uczestnicy podsumują swój udział, zaangażowanie
i stopień atrakcyjności proponowanych działań w formie dyskusji
- Ewaluacja będzie przeprowadzana po zakończeniu innowacji, aby poznać efekty włożonej pracy i wyciągnąć konstruktywne wnioski na przyszłość. Opracowana zostanie ankieta dla uczniów.
Ciekawą formą ewaluacji jest również premiera przestawienia, uznanie widowni, to też najlepsza ocena wysiłku za trud włożony w przygotowanie inscenizacji.
Literatura przedmiotu:
- A. Siedlecki, Sekrety techniki aktorskiej, wyd. FOSZE, Rzeszów 2007
- B. Bartoszewicz, A. Hausbrandt, „Idziemy do teatru”, wyd.CRZZ, Warszawa 1966
- T. Borowczyk, „Jak kształcę kulturę teatralną moich uczniów”. „Język polski w szkole”, nr 3, Kielce 2002/2003
- A. Hausbrandt, „Elementy wiedzy o teatrze”, wydanie trzecie, WSiP, Warszawa 1990
- W. Bobiński, „Świat w słowach i obrazach” kl. I-II-III, WSiP, Warszawa 2013
- D. Stępień, W Sygut, „Sztuka w zasięgu ręki”, MAC, 2011
- T. Wójcik, „Muzyczny świat”, MAC,2011
- M. Czuj, „Malarstwo i rzeźba”, MAC, 2012
- M. Węglińska, „Jak przygotować się do lekcji”, wyd. Impuls, Kraków 1998
Autorzy:
Anna Kosiec
Janina Laskowska
Jolanta Węglicka